Η «διαθεσιμότητα» και οι επιπτώσεις στις υπηρεσίες προς το λαό

Σε κλείσιμο οδηγούνται με μαθηματική ακρίβεια όσες υπηρεσίες των δήμων έχουν απομείνει να λειτουργούν, μετά και τις τελευταίες αποφάσεις της κυβέρνησης με τις οποίες χιλιάδες εργαζόμενοι αναμένεται να τεθούν σε διαθεσιμότητα (και ύστερα από ένα χρόνο τους περιμένει η ανεργία).

Είναι γνωστό ότι οι δήμοι παρέχουν μια σειρά υπηρεσίες που ναι μεν είναι υποτυπώδεις και δεν καλύπτουν το σύνολο των αναγκών, ωστόσο, στις συγκεκριμένες συνθήκες εξυπηρετούν πολλές χιλιάδες ανθρώπους που έχουν σοβαρό πρόβλημα και χρειάζονται βοήθεια. Το να απολύονται εργαζόμενοι, να μειώνεται το προσωπικό μαζί με τις ακόμα μεγαλύτερες δραστικές περικοπές που προβλέπει το νέο μεσοπρόθεσμο και ο κρατικός προϋπολογισμός του 2013 για τους δήμους, σημαίνει πρακτικά ότι αυτές οι υπηρεσίες, θα οδηγηθούν σε «λουκέτο». Αλλωστε, ήδη υπάρχουν υπερχρεωμένοι δήμοι που αυτή τη στιγμή ουσιαστικά υπολειτουργούν μη μπορώντας να καλύψουν ούτε τις ανάγκες μισθοδοσίας του προσωπικού.

Καθόλου άσχετες με αυτές τις εξελίξεις δεν είναι και οι συνεργασίες που έχουν εγκαινιάσει δεκάδες δήμοι με Γερμανούς επιχειρηματίες ή εμπειρογνώμονες (μετά από συμφωνία ανάμεσα σε ελληνική και γερμανική κυβέρνηση) και που μάλιστα με σχετικά ερωτηματολόγια έχουν εκφράσει γνώμη για το πού μπορούν να φανούν χρήσιμοι οι επιχειρηματίες...

Τη μείωση του προσωπικού, τις απολύσεις, τις περικοπές στους πόρους προς τους δήμους, ακολουθεί η ιδιωτικοποίηση υπηρεσιών, δηλαδή νέα βάρη στο λαό. Υπάρχει τέτοια εμπειρία, όπως για παράδειγμα στη Γαλλία, στη Γερμανία και σε άλλες καπιταλιστικές χώρες, όπου έκλεισαν ακόμα και μαιευτικές κλινικές, επειδή δεν είχαν τα προσδοκώμενα έσοδα...

Τι υπηρεσίες προσφέρουν οι δήμοι

Για να δώσουμε μια εικόνα του τι ακριβώς σημαίνει να μην μπορούν να λειτουργήσουν, για παράδειγμα, οι κοινωνικές υπηρεσίες των δήμων, αναφέρουμε συνοπτικά, τι υπηρεσίες παρέχουν και σε ποιες κατηγορίες του πληθυσμού.

• Κέντρα Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ). Αυτά τα κέντρα έχουν ως σκοπό την πρόληψη των βιολογικών, ψυχολογικών και κοινωνικών προβλημάτων των ηλικιωμένων. Βέβαια, κάτι τέτοιο είναι πρακτικά πολύ δύσκολο, αφού οι υποδομές δε δίνουν τέτοια δυνατότητα.
• Προγράμματα Φροντίδας Τρίτης ηλικίας (π.χ. πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι», πρόγραμμα Κέντρων Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων). Προγράμματα που είναι στελεχωμένα με κοινωνικούς λειτουργούς, νοσηλευτές, οικογενειακούς βοηθούς που παρέχει συναισθηματική στήριξη, νοσηλευτική φροντίδα, μέτρηση ζωτικών σημείων (αρτηριακή πίεση, σάκχαρο κ.λπ.), συνοδεία - μεταφορά σε υπηρεσίες Υγείας, συνεργασία με προσωπικούς ιατρούς των εξυπηρετουμένων, οικογενειακή βοήθεια, πρακτικές εξυπηρετήσεις, συντροφιά, συνοδεία σε υπηρεσίες ή περιπάτους, στοιχειώδης καθαριότητα, ατομική υγιεινή.

Οι άνθρωποι που ωφελούνται των παραπάνω υπηρεσιών είναι: Ατομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα (καρδιαγγειακά, διαβήτη, υπέρταση, άνοια). Πολίτες που διαμένουν μόνοι με νόσημα που χρήζει εντατικής ιατρικής παρακολούθησης. Ατομα με κινητικά προβλήματα. Ηλικιωμένοι που πρέπει να παρακολουθούν την εξέλιξη της υγείας τους. Ατομα με ειδικές ανάγκες. Αστεγοι, άποροι, οικονομικοί μετανάστες.

• Γενικά προγράμματα Κοινωνικής Προστασίας με αποδέκτες όλους τους κατοίκους του Δήμου (Δημοτικά Ιατρεία, Κέντρο Υποστήριξης Γυναικών, Προγράμματα Αιμοδοσίας κ.ά.)
• Ειδικά προγράμματα κοινωνικής προστασίας για Ευπαθείς Κοινωνικές Ομάδες. Για παράδειγμα, προγράμματα παροχής υπηρεσιών φροντίδας σε άτομα με αναπηρίες, προγράμματα στήριξης των θυμάτων της ενδοοικογενειακής βίας, υπηρεσίες για τσιγγάνους ή μετανάστες κ.λπ.
• Παιδικοί, βρεφικοί και βρεφονηπιακοί σταθμοί. Εξυπηρετούν νέα ζευγάρια που πρέπει να βγουν στο μεροκάματο και παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαπαιδαγώγηση και την κοινωνικοποίηση του παιδιού σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη ηλικία.
• Προγράμματα για το Παιδί, την Οικογένεια και τη Νεολαία. Αυτά είναι: Παιδικές κατασκηνώσεις, Συμβουλευτικό κέντρο για τα παιδιά και την οικογένεια, Κέντρο Πληροφόρησης Νέων, Κέντρο Πρόληψης και Καταπολέμησης Ναρκωτικών, Πρόγραμμα Υποστήριξης της σχολικής κοινότητας κ.λπ.

Μερικά παραδείγματα

Εκτός από τα παραπάνω, υπάρχουν και άλλες υπηρεσίες και αρμοδιότητες των δήμων που αφορούν: Καθαριότητα, Διαχείριση Απορριμμάτων, Υδρευση, Αποχέτευση, Σχολεία, Εκπαίδευση, Πολιτισμός, Αθλητισμός. Ας δούμε μερικά πιο συγκεκριμένα παραδείγματα για τις επιπτώσεις στις λαϊκές οικογένειες από τη μείωση προσωπικού και πόρων:

Το πρόβλημα με τη διαθεσιμότητα εργαζομένων που δουλεύουν σε παιδικούς σταθμούς ενός δήμου, δηλαδή τη μείωση προσωπικού, δεν αφορά μόνο τους ίδιους τους εργαζόμενους. Αφορά τα ίδια τα νήπια και τις οικογένειές τους. Γιατί, εάν κλείσει ο σταθμός ή μειωθεί το προσωπικό, οι γονείς δε θα μπορούν να βγουν στο μεροκάματο ή θα πρέπει να πληρώνουν για να μπορεί το παιδί να μένει σπίτι με κάποιον, ώστε να μπορούν να δουλέψουν. Μια κινητοποίηση λοιπόν των εργαζομένων στους σταθμούς, αφορά άμεσα και τους γονείς των παιδιών που πηγαίνουν στους σταθμούς. Αφορά τον συνταξιούχο παππού ή γιαγιά των παιδιών, που συμμετέχουν όλο και περισσότερο στο μεγάλωμά τους, βοηθώντας την οικογένεια να βγει στο μεροκάματο. Να γιατί πρέπει να υπάρχει κοινός και συντονισμένος αγώνας. Δεν μπορεί να λένε οι γονείς ότι δεν τους ενδιαφέρει το θέμα των εργαζομένων και το μόνο που τους νοιάζει είναι να λειτουργεί ο παιδικός σταθμός. Οπως, δεν μπορούν και οι βρεφονηπιοκόμοι και το παιδαγωγικό προσωπικό, απλά να μοιράζουν λίστες με τα απαραίτητα υλικά που χρειάζεται ο παιδικός σταθμός ή το νηπιαγωγείο για να τα αγοράσουν οι ίδιοι οι γονείς, επειδή ο δήμος δε δίνει λεφτά και να μην παίρνουν υπόψη τους την οικονομική κατάσταση των εργαζόμενων γονιών και το γεγονός ότι τα ίδια προβλήματα αφορούν και τους ίδιους.

Αλλο παράδειγμα:

Λόγω της οικονομικής δυσκολίας που αντιμετωπίζουν οι δήμοι, των περικοπών και της έλλειψης προσωπικού στους δήμους, των επικείμενων απολύσεων, οι υπηρεσίες καθαριότητας υπολειτουργούν. Τα ωράρια είναι εξαντλητικά, οι δρόμοι πήζουν στο σκουπίδι, οι κάδοι δεν καθαρίζονται με τη συχνότητα που πρέπει. Οι εργαζόμενοι παλεύουν για να μην απολυθούν αλλά και για να γίνουν προσλήψεις προσωπικού, να μπορούν να παίρνουν τα απαραίτητα ρεπό και να ξεκουράζονται όσο πρέπει. Αυτός ο αγώνας αφορά μόνο τους ίδιους; Αφορά το σύνολο των κατοίκων του δήμου. Αφορά την υγεία τη δική τους και των παιδιών τους. Αφορά τους μικρούς καταστηματάρχες του δήμου. Δεν μπορεί να λέει ο μικρέμπορος που έχει ένα μαγαζάκι να ζητά να μαζέψουν τα σκουπίδια έστω και απλήρωτοι, έστω και με 10 ή 12 ώρες δουλειάς. Το ότι δε χρηματοδοτεί το κράτος τους δήμους και άρα δεν πληρώνονται οι εργαζόμενοι ή δε γίνονται προσλήψεις και δεν μπορούν να λειτουργήσει η καθαριότητα, έχει άμεση σχέση με την επίθεση που δέχονται και οι ίδιοι οι φτωχοί επαγγελματίες που φορολογούνται άγρια, που πληρώνουν υπέρογκα δημοτικά τέλη, που ετοιμάζονται να βάλουν λουκέτο. Είναι η ίδια η αντιλαϊκή πολιτική που χτυπά αλύπητα και τους δύο για να βγουν ωφελημένοι οι επιχειρηματίες του τομέα καθαριότητας, οι μεγαλέμποροι και οι πολυεθνικές του κλάδου, το κεφάλαιο συνολικά.

Πολλοί δήμοι έχουν μειώσει τη συχνότητα πλυσίματος των κάδων απορριμμάτων λόγω έλλειψης προσωπικού και χρημάτων. Αυτό μπορεί να προκαλέσει μολυσματικές ασθένειες. Το συγκεκριμένο δεν αφορά τους γιατρούς, το υγειονομικό προσωπικό ενός νοσοκομείου που βρίσκεται στα όρια του δήμου; Δεν αφορά τους ίδιους τους ασθενείς και τις οικογένειές τους; Δεν αφορά τους εργαζόμενους του δήμου αλλά και το σύνολο των κατοίκων; Εχει νόημα να ψάχνει κάποιος από τους παραπάνω να βρει αν φταίνε οι εργαζόμενοι που δεν πλένουν τους κάδους;

Απέναντι σ' αυτήν την κατάσταση μόνο ένας δρόμος υπάρχει. Συνδικάτα, εργαζόμενοι, γονείς, κάτοικοι, πρέπει οργανωμένα να αντιδράσουν. Και να διεκδικήσουν να μη γίνει καμία απόλυση εργαζόμενου, είτε μέσω διαθεσιμότητας είτε με άλλο τρόπο και να υπάρξουν άμεσα μέτρα χρηματοδότησης των υπηρεσιών των δήμων από τον κρατικό προϋπολογισμό. 

 Κ. Πασ.
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ