ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ... Ο ΟΥΡΑΝΙΟΣ ΧΟΡΕΥΤΗΣ

Το πέταγμα του χαρταετού είναι το σήμα κατατεθέν της Καθαράς Δευτέρας και υποδηλώνει την ανάταση και την κάθαρση της ψυχής μετά το ξεφάντωμα της Αποκριάς. Μολονότι, ο χαρταετός πρωταγωνιστεί στα Κούλουμα, πατρίδα του είναι η μακρινή Ανατολή και δεν ίπταται στον αέρα μόνο από τους Έλληνες.

Πιο αναλυτικά, η κατασκευή του πρώτου χαρταετού χρονολογείται περί το 1000 π. Χ στην Κίνα και ήταν φτιαγμένος από μετάξι και μπαμπού με τη μορφή δράκου, ιερό σύμβολο των Κινέζων. Στη συνέχεια ο χαρταετός… πέταξε στην Κορέα κι από εκεί στην Ινδονησία και τη Μαλαισία, για να φτάσει στην Ιαπωνία, όπου εμπλουτίστηκε με περισσότερο έντονα χρώματα και πήρε τη μορφή των… αυστηρών Σαμουράι.

Τον 4ο αιώνα π.Χ., επίσης, φημολογείται ότι στην αρχαία Ελλάδα ο αρχιμηχανικός Αρχύτας του Τάραντος χρησιμοποίησε στην αεροδυναμική του τον αϊτό. Παλαιότερη αναφορά θα μπορούσε να θεωρηθεί η απεικόνιση σε ελληνικό αγγείο της κλασικής περιόδου μιας κόρης που κρατά στα χέρια της λευκή σαΐτα δεμένη με νήμα, ένα είδος αϊτού δηλαδή, και την οποία ετοιμάζεται να πετάξει. Ακόμη, στη Βόρεια Ινδία, εδώ και χιλιάδες χρόνια, οι «αιθέριοι χορευτές» υποδέχονται την άνοιξη, σε γιορτές που έχουν τις ρίζες τους στην ινδουιστική μυθολογία. Το ταξίδι του… ουράνιου χορευτή ολοκληρώνεται με την άφιξή του στη Μεσαιωνική Ευρώπη, από τον πολυταξιδευμένο, Μάρκο Πόλο.

Λαμβάνοντας, επιπροσθέτως, υπ’ όψιν ότι εκείνα τα χρόνια δεν υπήρχαν βιομηχανίες χάρτου, εικάζουμε ότι τα όποια πειράματα ή παιχνίδια με αετούς θα πρέπει να γινόντουσαν με πανί, αντίστοιχο με αυτό που χρησιμοποιούνταν στα πλοία έως και τα μεσαιωνικά χρόνια.

Και επειδή, ο χαρταετός δεν είναι καθαρά ελληνική υπόθεση, αξίζει να αναφέρουμε ότι στην Κίνα διοργανώνονται κάθε χρόνο διαγωνισμοί για την ανάδειξη του πιο όμορφου χαρταετού και φυσικά όχι την ίδια ημερομηνία με τη δική μας Καθαρά Δευτέρα. Οι περισσότεροι από τους χαρταετούς αυτούς, όχι μόνο αναπαριστούν δράκους, ψάρια και πουλιά, αλλά συχνά έχουν ενσωματωμένες σφυρίχτρες ή σωλήνες που μπορούν να βγάζουν μουσικούς ήχους χάρη στον αέρα που διαπερνά από μέσα τους, δημιουργώντας έτσι ένα μαγευτικό υπερθέαμα εικόνας και ήχου.

Ακόμη, στην Οσάκα της Ιαπωνίας, κάθε χρόνο, την Πέμπτη ημέρα του Μαΐου, οι μικροί Ιάπωνες περιμένουν με αγωνία το Κοντομόνοχι ή αλλιώς τη Μέρα των Παιδιών, για να ανεμίσουν στον κήπο πολύχρωμες κορδέλες και πελώριους χαρταετούς σε σχήμα κυπρίνου τους οποίους έχουν δέσει σ' ένα μεγάλο στύλο από μπαμπού μ' έναν ανεμόμυλο στην κορυφή του.

Οι γιρλάντες και οι χαρταετοί-κυπρίνοι συμβολίζουν την οικογένεια: ο πρώτος χαρταετός τον πατέρα, ο δεύτερος τη μητέρα και ο τρίτος το παιδί-γιο. 0 κυπρίνος είναι ένα δυνατό και γερό ψάρι, γνωστό για την ενεργητικότητα και την αποφασιστικότητά του, καθώς κολυμπάει κόντρα στο ρεύμα και πετάγεται ψηλά πάνω από την επιφάνεια του νερού. Έτσι, ο κυπρίνος αποτελεί ένα καλό παράδειγμα για τους μικρούς Ιάπωνες, που πρέπει να μάθουν και εκείνοι να ξεπερνούν κάθε εμπόδιο της ζωής με δύναμη και αποφασιστικότητα.

Ωστόσο, μια από τις πιο εντυπωσιακές γιορτές των αιθέριων και αιώνιων χορευτών πραγματοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια στη Βόρεια Ινδία και παίρνει μοναδικές διαστάσεις στη γιορτή "Basant" , η οποία γίνεται για την υποδοχή της άνοιξης κάθε Φεβρουάριο στη Λαχώρη στο σημερινό Πακιστάν και αντανακλά παγανιστικές συνήθειες του παρελθόντος. Πρόκειται για ένα ξέφρενο γλέντι που προσμένουν με μεγάλη ανυπομονησία μικροί και μεγάλοι. Σε αυτή τη γιορτή, όλοι λαχταρούν να κατακτήσουν με τον χαρταετό τους τον ουρανό, πράγμα που θα τους εξασφαλίσει η χρήση των πιο καλών υλικών, και ιδιαίτερα του ανθεκτικότερου σπάγκου, ο οποίος επικαλύπτεται με σκόνη γυαλιού. Μαζί με τα υλικά, επίσης, αυτό που καθορίζει τη νίκη είναι η έξυπνη άμυνα, οι δυναμικές επιθέσεις και οι επιδέξιοι χειρισμοί που γίνονται κυρίως από τις ταράτσες των σπιτιών.

Και μπορεί ο χαρταετός να είναι ένα έθιμο διαφορετικό ανά τον κόσμο και να αποκτά άλλα σχήματα, χρώματα και λειτουργίες, όμως ένα είναι το σίγουρο, γεμίζει με χαρά και ευτυχία μικρούς και μεγάλους.

protothema